Jednym ze sposobów zmniejszenia zależności gospodarki USA od importu z Chin jest proces tak zwanego nearshoringu, który polega na skróceniu łańcucha dostaw. Chiny przez ponad dekadę były największym eksportem dóbr i usług do USA, jednak sytuacja ta uległa zmianie w 2023 roku, gdy udział w eksporcie do USA kształtował się następująco:
- Meksyk 15,2% amerykańskiego importu
- Kanada 13,5% amerykańskiego importu
- Chiny 13,2% amerykańskiego importu
Należy również zaznaczyć że państwa Unii Europejskiej odpowiadały za 18,6% amerykańskiego importu. Dostępne dane za 2024 rok również wskazują na to że Chińczycy pozostaną trzecim (licząc UE jako całość, czwartym) największym eksporterem do USA.
Wartym odnotowania jest fakt, że w 2023 roku chiński eksport do USA spadł o ponad 20% do poziomu 426 mld dolarów (tak duży spadek wynika z wysokiego pocovidowego odbicia chińskiego eksportu w roku 2022), jest to najniższy poziom eksportu Chin do USA od 2012 roku. Wartym zaznaczenia jest fakt że nawet w czasie panowania polityki zero covid w Chinach, eksport do USA był wyższy niż w 2023 roku.
W tym samym czasie systematycznie rośnie eksport Meksykański i Kanadyjski do USA. Jednocześnie Amerykanie odpowiadają za 42,6% (15 mld dolarów) bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Meksyku w 2022 roku oraz 45% ogółu bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Kanadzie. Tym samym amerykanie tworzą niezbędną bazę przemysłową do zastąpienia chińskich produktów importowanych do największej światowej gospodarki.
Istotnym jest fakt że demografia będzie wspierać proces amerykańskiego nearshoringu. W 2023 roku chińska populacja zmniejszyła się o 2,08 miliona, jednak dużo bardziej istotny jest spadek liczby osób w wieku produkcyjnym, który wyniósł 11 milionów (1,2% w ujęciu procentowym). Dane demograficzne Chińskiej Republiki Ludowej pokazują że w ciągu następnej dekady, liczba osób w wieku produkcyjnym spadnie o około 15% w stosunku do ich liczby w 2022 roku, a w perspektywie lat 2022-2044 spadek ten przekroczy 30%. Tak wysoki spadek siły roboczej wpłynie negatywnie na możliwości eksportowe Państwa Środka.
Obecnie liczba osób w wieku produkcyjnym w Meksyku zbliża się do 90 milionów i będzie rosnąć przez najbliższe 20 do 30 lat. Wzrost ten wynika z faktu że współczynnik dzietności meksyku pozostaje relatywnie wysoki i w 2023 wyniósł około 1,99 dziecka na kobietę. Kanada natomiast posiada około 23 milionów osób w wieku produkcyjnym, jednak w związku z tym iż TFR (współczynnik dzietności) w Kanadzie spadł poniżej progu zastępowalności pokoleń już w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku oraz faktem że obecnie Kanada jest jednym z państw które przyciąga do siebie największą liczbę imigrantów, bardzo trudno prognozować zmiany w liczbie osób w wieku produkcyjnym Kanady.
Jednocześnie w latach 2024-2050 dojdzie do wyraźnego wzrostu liczby osób w wieku produkcyjnym w USA, z 208 milionów w czerwcu 2024 do 242 milionów w 2050 roku (wzrost o 16%).
Reasumując, uwzględniając zmiany demograficzne, zachodzące zarówno w Chinach jak i w Ameryce Północnej oraz fakt że państwa sąsiadujące z USA mają mniej zdywersyfikowane niż Chiny kierunki eksportu, w pełni możliwe (a być może nawet koniecznie) jest przeprowadzenie przez Amerykę procesu nearshoringu.
Ariel Drabiński
