NOWY RZĄD IZRAELA
13 czerwca 2021 roku został zaprzysiężony przez Kneset nowy izraelski rząd. Na jego czele stanął Naftali Bennett z prawicowej Jaminy, natomiast rolę premiera rotacyjnego* będzie pełnić Jair Lapid. Wydarzenie to zakończyło trwające od 2009 roku rządy Likudu i Benjamina Netanjahu. W nowym rządzie znalazły się prawicowe Jamina, Nowa Nadzieja, Nasz Dom Izrael, centro-prawicowi Niebiesko-Biali, centrowa Jest Przyszłość, centro-lewicowa Partia Pracy, lewicowy Merec i po raz pierwszy w historii arabski Raam. Należy zaznaczyć jednak, że Raam nie posiada żadnego ministra w rządzie. Nowa koalicja spotkała się z krytyką Netanjahu i jego sojuszników. Środowiska prawicowe i narodowo-religijne podczas Dnia Jerozolimy (15.06.) okrzyknęły Bennetta zdrajcą prawicy. Kręgi ortodoksji żydowskiej, na specjalnej konferencji, okrzyknęły nowego premiera „reformowanym szaleńcem”, który dla własnych ambicji będzie w stanie zagrozić żydowskości państwa.
W przemówieniu przed Knesetem Bennett zapowiedział, że jego rząd zajmie się stworzeniem warunków dla rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, zintensyfikowaniem działań na rzecz zwiększenia imigracji do Izraela, polityką mieszkaniową, zmniejszeniem biurokracji, zabezpieczeniem izraelskich interesów w strefie C na Zachodnim Brzegu, skupieniem izraelskiej gospodarki wokół przemysłu wysokich technologii, nasyceniem armii nowoczesnymi technologiami czy reformą systemu sądownictwa. Umowa koalicyjna pomiędzy Jaminą i Jest Przyszłość zakłada także wspólne prace nad prawem poboru zwiększającym pobór studentów szkół religijnych do wojska. Tradycyjnie, za największe zagrożenie Bennett uznał Iran i jego ambicje nuklearne oraz zapowiedział, że Izrael podejmie wszelkie kroki, aby uniemożliwić Teheranowi zdobycie broni nuklearnej. Wśród pozostałych zagrożeń znalazł się Hamas, Hezbollah i ogólnie pojęty terroryzm. Premier podziękował również prezydentowi USA Joemu Bidenowi za poparcie Izraela podczas operacji „Strażnik Murów” i uznanie jego prawa do samoobrony. Bennett zapowiedział dalsze pogłębianie dwustronnych relacji z Waszyngtonem.
Naftali Bennett jest synem żydowskich imigrantów z USA. Interesująco wygląda jego kariera wojskowa. W 1990 roku zgłosił się jako ochotnik do jednostki specjalnej Sztabu Generalnego Armii Obrony Izraela – Sajeret Matkal. Później przeniósł się do innej jednostki specjalnej, przeznaczonej do niszczenia celów strategicznych wroga i dokonywania zwiadu – Sajeret Maglan. Brał udział w operacjach w południowym Libanie (m.in. operacja „Grona Gniewu”), których celem było zniszczenie stanowisk rakietowych Hezbollahu, później brał udział w działaniach podczas II Intifady (2002) i w drugiej wojnie w Libanie (2006). Sukcesy odnosił także w biznesie. W 1999 roku był współzałożycielem firmy Cyota, która zajmowała się tworzeniem oprogramowania przeciw nadużyciom finansowym. W 2005 roku firmę sprzedano amerykańskiej RSA Security za 145 mln $. Karierę polityczną zaczynał w sztabie politycznym Netanjahu, który opuścił w 2008 roku. Później zaangażował się wraz z Ajelet Szaked w promowanie osadnictwa na Zachodnim Brzegu. W 2010 roku został dyrektorem osadniczej organizacji samorządowej Rada Jesza. W 2012 roku wszedł do polityki i wygrał wybory na przewodniczącego narodowo-religijnej partii Żydowski Dom. Wraz z Likudem tworzył koalicje rządowe, piastując różne stanowiska ministerialne: gospodarki, Jerozolimy i diaspory, edukacji, obrony, spraw religijnych. W 2019 współtworzył nową świecko-religijną partię Jamina. Bennett sprzeciwia się powstaniu państwa palestyńskiego, optuje za palestyńską samorządnością w ramach obszarów zamieszkanych przez Arabów, ale pod kontrolą izraelskich służb bezpieczeństwa. Uważa, że Izrael powinien rozwinąć współpracę gospodarczą z Palestyńczykami. Jest zwolennikiem wolnego rynku i niskich podatków przy jednoczesnym wspieraniu osób starszych, niepełnosprawnych i wykluczonych, angażował się w działania mające na celu zmniejszenie zależności gospodarczej Izraela od Unii Europejskiej. Wraz z Jairem Lapidem, Awigdorem Liebermanem i Gideonem Saarem tworzy grupę byłych partyjnych i ministerialnych współpracowników Netanjahu, którzy zawiązali sojusz w celu odsunięcia lidera Likudu od władzy.
1 Stanowisko powstałe w 2020 roku na mocy umowy koalicyjnej Likudu i Niebiesko-Białych. Na jej podstawie umowa koalicyjna musi zawierać przewidywaną datę zmiany rządu i zastąpienie dotychczasowego premiera nowym, pełniącym dotychczas funkcję premiera rotacyjnego.
Paweł Pokrzywiński
*Stanowisko powstałe w 2020 roku na mocy umowy koalicyjnej Likudu i Niebiesko-Białych. Na jej podstawie umowa koalicyjna musi zawierać przewidywaną datę zmiany rządu i zastąpienie dotychczasowego premiera nowym, pełniącym dotychczas funkcję premiera rotacyjnego.
