Niiniejsza publikacja zawiera dwadzieścia trzy artykuły Włodzimierza Bączkowskiego (1905–2000) opublikowane w latach 1932–1983, które reprezentatywnie pokazują, jak postrzegał Rosję i Związek Sowiecki. Pięć tekstów z tego zbioru ukazało się przed 1939 r., gdy w swojej ówczesnej działalności pisarskiej i badawczej skupiał się na kwestii ukraińskiej i prometeizmie. Pozostałe opublikował po drugiej wojnie światowej w różnych periodykach polskiej emigracji i anglojęzycznych, w tym m.in. „Sprawach Bliskiego i Środkowego Wschodu”, „Kulturze”, „Wiadomościach”, „Kurierze Polskim”, „Orbis”, „The Middle East Journal”, „The National Review”.

Najważniejszymi wątkami tekstów Bączkowskiego były analizy rosyjskiej kultury strategicznej, istoty władzy w Rosji i jej działań międzynarodowych, w tym w szczególności wobec Polski, oraz kolonializmu rosyjskiego w jego historycznym i dwudziestowiecznym wymiarze. W niewłaściwej interpretacji rzeczywistości sowieckiej oraz swoistym wishful thinking widział przyczyny błędów w ocenie Rosji, jej natury czy potencjału. Zachód bowiem nieustannie doszukiwał się w Rosji czynników odwilży, chęci dialogu, nierzadko elementów rozpadu, a Moskwa skutecznie umiała to wykorzystywać. Bączkowski bez złudzeń i do bólu realistycznie rewidował podobne podejście.

Wstęp i opracowanie: Wojciech Konończuk Pisma Zebrane Włodzimierza Bączkowskiego, tom III Wydawcy: Ośrodek Myśli Politycznej, Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego

Włodzimierz Bączkowski – ur. 26 marca 1905 r. w Bajkale (obwód irkucki) Rosja, zm. 19 sierpnia 2000 r. w Waszyngtonie. Polski pisarz polityczny, sowietolog, publicysta, działacz ruchu prometejskiego.

Bączkowski był jednym z najwyraźniejszych głosów w polskich dyskusjach o polityce narodowościowej i wschodniej w latach trzydziestych XX wieku, pisarzem politycznym i analitykiem o zdolności do rozumowania chłodnego i racjonalnego. Kamieniem węgielnym jego myślenia było przekonanie, że „Wschód jest największym zagadnieniem Rzeczypospolitej”, a jego rozwiązanie wymaga konsekwentnego działania na kilku ściśle ze sobą związanych frontach. Wiele z jego diagnoz i recept wręcz uderza aktualnością.

Na wznowienie jednej z najważniejszych, choć niemal zupełnie zapomnianych, polskich prac sowietologicznych trzeba było czekać aż siedemdziesiąt sześć lat. A jest to lektura niezmiennie aktualna, pomagająca zrozumieć również dzisiejszą Rosję.