Włochy, mające długą historię emigracji, w krótkim czasie musiały sobie poradzić z nową rolą państwa imigracyjnego. Próby tworzenia systemu prawnego polityki migracyjnej i starania o unijne zaangażowanie w problem imigracji wytyczyły drogę do sprawnego systemu oraz europejskiej współpracy. Nowe wyzwania na południowej granicy Unii Europejskiej oraz polityczna sytuacja wewnętrzna skłaniały Włochy do prezentowania nowych inicjatyw na rzecz regulacji imigracji z kierunku centralno-śródziemnomorskiego. W obliczu nowych konfliktów, które w ostatnich dwóch latach skupiły uwagę europejską, włoskie inicjatywy, choć oceniane różnie zarówno w kraju, jak i za granicą, są cennym wkładem w zarządzanie polityką migracyjną na południu Europy.